Mszał rzymski z 1865 r.

Numer inwentarzowy Czas powstania Wymiary w cm.
IPRM/ARCH/12 1865 r.
  • Wysokość: 8 (grzbiet)
  • Szerokość: 39 / 25
  • Głębokość/długość: –

Opis

Mszał z 1865 r., pochodzi ze „starego” kościoła w Mełgwi.

Okładka skórzana z ozdobnymi, złoconymi  tłoczeniami, na grzbiecie – złocone tłoczenia i napis: Missale Romanum (Mszał Rzymski).

Na przodzie okładki metalowe okucia – część zamknięcia mszału.

Na rogach okładek metalowe ćwieki.

Księga zszywana, kompletna, z wszytymi, materiałowymi zakładkami.

Historia     obiektu

Mszał Rzymski (łac. Missale Romanum) – najważniejsza księga liturgiczna w Kościele katolickim obrządku rzymskiego, zawierająca teksty stałych i zmiennych części Mszy. Mszał zawiera wskazówki potrzebne do sprawowania tej Najświętszej Ofiary oraz dotyczące szczególnych celebracji związanych z poszczególnymi obchodami i okresami roku liturgicznego. Powstał z połączenia następujących ksiąg: sakramentarza, lekcjonarza, graduału i „Ordines Romani”.

Mszał Rzymski podzielony jest na rubryki (łac. ruber – czerwony) i nigryki (łac. niger – czarny). Rubryki zawierają komentarze lub wskazówki dla celebransów, które nie są odczytywane podczas Mszy św. Nigryki zawierają teksty np. formularzy mszalnych, prefacji, modlitw itp., które są przeznaczone do odczytania podczas sprawowania Mszy.

Na pierwszych stronicach Mszału znajduje się „Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego”, czyli normy dotyczące wszystkiego, co związane jest ze sprawowaniem mszy. Po OWMR następują formularze mszalne roku liturgicznego, ułożone w kalendarzowym porządku niedziel i świąt, wśród których szczególne miejsce zajmują obchody Triduum Paschalnego.

Po formularzach swoje miejsce mają „Obrzędy Mszy Świętej”. I tak kolejno: obrzędy wstępne, liturgia słowa, liturgia eucharystyczna, obrzędy zakończenia.

Na kolejnych stronicach znajdują się formularze mszalne w mszach o świętych i świętach oraz uroczystościach ruchomych. Następnie występują formularze mszalne w mszach obrzędowych, okolicznościowych, wotywnych itp. Na końcu Mszału Rzymskiego dla Diecezji Polskich dodatkowo zamieszczono teksty liturgii mszy w języku łacińskim oraz kilka podstawowych formularzy mszalnych w tym języku.

Ojczyzną mszałów była Italia środkowa i południowa. Od wczesnego średniowiecza w Italii na przełomie VIII/IX wieku, na północy Alp od X wieku, pojawiały się najpierw pojedyncze sakramentarze, które zawierały nie tylko modlitwy celebransa, ale także czytania, często nie wszystkie ale tylko Mszy wspólnych i wotywnych, śpiewy mszalne, a czasem również rubryki. W ten sposób powstawał stopniowo tak zwany mszał pełny, zawierający wszystkie modlitwy, czytania i śpiewy mszalne. Od XIII wieku, w Italii może już na przełomie tysiąclecia, nowa księga przyjęła się powszechnie, nie wypierając jednak całkowicie sakramentarza. Powstanie mszału pełnego łączono zwykle z powstaniem i rozszerzaniem się tak zwanych Mszy prywatnych. W tych Mszach celebrans czytał wszystkie teksty, a jedna księga zawierająca wszystko bardzo to ułatwiała.

Powstanie mszału łączone jest z rosnącym znaczeniem i liczbą parafii. Parafie uświadamiały sobie swoją odrębność w liturgii od monastycznych zwyczajów. Od XIII wieku mszał stawał się księgą proboszczów i duszpasterzy, księgą mszalną kościołów parafialnych i ich duchowieństwa. W mszale zamieszczano rubryki uważane za niezbędne do odprawiania „według zwyczaju Kościoła rzymskiego”. Brano je z ceremoniałów powstałych w Rzymie lub w innych kościelnych centrach jak katedry, kolegiaty czy klasztorne kościoły. Wobec istniejącego zróżnicowania ceremonii redukowano je lub adoptowano do miejscowych potrzeb.

Źródło: wikipedia, www.wydawnictwo.pl

Stan zachowania:

bardzo dobry

Opis dźwiękowy:

brak

Zdjęcia na licencji:

ccLicencja CC BY 3.0 Polska