Kijanka (3)
Numer inwentarzowy | Czas powstania | Wymiary w cm. |
---|---|---|
IPRM/ETN/53 | XX w. |
|
Opis |
Wyciosana z jednego kawałka drewna dość cienka, lekkie pęknięcie, ślady po kornikach. Koniec bardziej ściosany. |
Historia obiektu |
Kijanka do prania – narzędzie używane do prania, zazwyczaj w otwartych wodach (w rzece lub jeziorze) w postaci kija lub krótkiej deszczułki (albo drewnianej łopatki). Pranie polega na wielokrotnym uderzaniu obficie zmoczonej wodą sztuki odzieży kijanką i stałym spłukiwaniu jej wodą. Cząsteczki brudu wybijane są mechanicznie spomiędzy włókien tkaniny, a następnie wypłukiwane. Niekiedy podczas prania dodawano niewielkie ilości mazi otrzymywanej przez prażenie mieszanki popiołu roślinnego i łoju – poprzedników mydła. Kijanka prostokątna deska, długości ok. 25-30 cm z krótką centralnie umieszczoną rączką,
Dla ciekawych… Dawniej, kiedy nie znano jeszcze mydła, do mycia używano odwaru z korzeni rośliny o nazwie mydlnica (Saponaria officinalis L.) -roślina mydląca się. Jest ona skuteczna, obficie się pieni, a swoimi właściwościami przewyższa nawet mydła, gdyż nie niszczy skóry i nie powoduje alergii. Wyługowana bielizna wymagała później potraktowania kijanką. Piorąca kobieta rozciągała pranie na ławie (kamieniu lub pomoście), polewała je wodą i jednocześnie uderzała w nie płaską stroną kijanki, dopóki z odzieży nie zaczęła wypryskiwać czysta woda. Była to męcząca praca z powodu niewygodnej pochylonej pozycji, a w czasie zimy – przejmującego chłodu. Gdy szare mydło stało się powszechnie dostępne, kijanka przestała by potrzebna i wykorzystywana była do obtłukiwania główek lnu. Źródło: Moszyński K. – Kultura ludowa Słowian. cz 1. 1929 r. |
Stan zachowania: |
średni |
Opis dźwiękowy: |
brak |
Licencja: |
Licencja CC BY 3.0 Polska |