Kołowrotek (1)
| Numer inwentarzowy | Czas powstania | Wymiary w cm. |
|---|---|---|
| IPRM/ETN/54 | XX w. |
|
Opis |
Kołowrotek składa się z trójnożnej ukośnej podstawy (dł. dwóch nóżek – 39,5 cm i trzecia dł. – 50,5 cm), w której umocowane jest koło napędowe o średnicy 44 cm. Pod podstawą powinien być umieszczony pedał w postaci deseczki, którego brak. Pedał połączony z korbą (brak) koła napędowego za pomocą drewnianego korbowodu (brak). Koło napędowe dość ciężkie, jest jednocześnie kołem zamachowym. Na drugim końcu podstawy zamocowane powinno być wrzeciono, którego brak i pozostałych części. |
Historia obiektu |
Ofiarowała Teresa Lato z Piotrówka
Pochodzenie: Pierwsze kołowrotki powstały prawdopodobnie w Indiach ok. XI wieku i były tylko nieco rozbudowanym zestawem kądzieli i wrzeciona. Proces przędzenia nie był ciągły. Wprowadzono napęd wrzeciona za pomocą korby. Nazywano go kołowrotkiem ręcznym. Dalszy rozwój konstrukcji zmierzał do uzyskania procesu ciągłego i tym samym znacznego przyspieszenia przędzenia. Uzyskano to przez wprowadzenie napędu nożnego i zastosowanie wrzeciona ze skrzydełkiem. Podobne rozwiązanie stosuje się również dzisiaj, w niedoprzędzarkach skrzydełkowych. Kołowrotek używany był do przędzenia zarówno włókien zwierzęcych (wełna), jak i łykowych (len, konopie). Od sposobu napędzania nazywa się go kołowrotkiem nożnym. Ręczny kołowrotek został wyparty przez kołowrotek z napędem nożnym (niekiedy zwany warsztatem samoprząśniczym) w końcu XV wieku.. Źródło: Moszyński K. – Kultura ludowa Słowian. cz 1. Kultura materialna |
Stan zachowania: |
średni |
Opis dźwiękowy: |
brak |
Licencja: |
 Licencja CC BY 3.0 Polska |
Drukuj
