• Wysokość: 82
• Szerokość: 29 (góra)
• Głębokość/długość: –

Opis

Stępa ręczna, złożona z dwóch części – kielichowatego pojemnika na ziarno i stępora do ubijania.

Pojemnik wyciosany jest z pnia drzewa o średnicy wylewu około 29 cm. Na zewnątrz – 2 obręcze metalowe (jedna na samym brzegu, druga w obwodzie). Wewnątrz niego znajduje się wyokrąglone wgłębienie.

Pojemnik posiada liczne pęknięcia, a największa szczelina jest wypełniona gałgankiem.

Podstawa pojemnika stępy jest walcowata (pęknięta i wyszczerbiona).

Stępor to walcowaty kawałek drewna o zaokrąglonych końcach, służący jako tłuczek. Długość stępora wynosi 100 cm.

Historia     obiektu

Składa się z wysokiego, wąskiego naczynia wydrążonego w kamieniu lub drewnie (rodzaj moździerza) i drewnianego ubijaka zwanego stęporem. Często dolna, robocza powierzchnia stępora nabijana była metalowymi ćwiekami.

Najpopularniejsze były drewniane stępy w kształcie wysokiego, wąskiego naczynia, które obsługiwano w postawie stojącej.

Były również stępy ręczne przysiadkowe, z jednego kawałka drewna, w których zarówno wydrążano samą stępę, jak i siedzisko wsparte dwiema wprawionymi nogami (do pracy siadało się okrakiem, oburącz dzierżąc stępor). Jako stępor, czyli ubijak, służył w tym wypadku podłużny, ciężki kamień, chociaż częściej używano stęporów drewnianych, które czasem były nabijane metalowymi ćwiekami.

Przez udoskonalenie stępy zaopatrzonej w młotkowaty stępor powstała stępa nożna:

Praca z wykorzystaniem stępy wymagała sporego wysiłku nie tylko ze względu na znaczną wagę stępora, ale i czasochłonność zajęcia. Warto wiedzieć, że „obsługą” stęp zajmowały się przede wszystkim kobiety, jednak na Kaszubach, gdzie były w użyciu stępory młotkowate, zajmowali się tym także (czy też wyłącznie) mężczyźni.

Stępy ręczne przysiadkowe występowały tylko na terenie Polski, gdzie ewoluowały na obszarach Małopolski Zachodniej i Śląska.

Źródło: „Kultura ludowa Słowian” Kazimierz Moszyński, cz. I, 1929 r.

Stan zachowania:

Opis dźwiękowy:

Licencja: